ΜΕΤΡΗΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ - ΛΙΠΟΜΕΤΡΗΣΗ

ΜΕΤΡΗΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ
Γενικά ο μεταβολισμός, μετρούμενος σε θερμίδες, είναι η μετατροπής της τροφής σε ενέργεια, μέσα από μια βιοχημική διεργασία συνδυασμού των θρεπτικών συστατικών με οξυγόνο και την έκλυση της απαιτούμενης ενέργειας για την λειτουργία του σώματος. Η ενέργεια αυτή, χρησιμοποιείται από τον οργανισμό για την εκτέλεση των βασικών λειτουργιών του, όταν βρίσκεται σε ηρεμία, καθώς επίσης για την εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με φυσική δραστηριότητα, εργασία, άθληση, διασκέδαση κ.τ.λ.

Τι είναι ο Μεταβολικός Ρυθμός Ηρεμίας;
Ο Μεταβολικός Ρυθμός Ηρεμίας (RMR) είναι η ελάχιστη ποσότητα θερμίδων που απαιτούνται για την διατήρηση των ζωτικών λειτουργιών του σώματος μας σε απόλυτη ηρεμία, χωρίς να υπάρχει δηλαδή φυσική δραστηριότητα. Οι ζωτικές λειτουργίες ενός οργανισμού είναι για παράδειγμα η λειτουργία της καρδιάς, η διαδικασία της αναπνοής κ.α. Μεγάλο ποσοστό των συνολικών ημερήσιων θερμίδων χρησιμοποιούνται για να συντηρούνται οι παραπάνω ζωτικές λειτουργίες. Σε άτομα που κάνουν για παράδειγμα καθιστική εργασία το 80% της συνολικής τους ημερήσιας ενεργειακής δαπάνης αντιπροσωπεύει το Μεταβολικό Ρυθμό Ηρεμίας
Η ποσότητα αυτή διαφέρει κατά πολύ από άτομο σε άτομο. Εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως ηλικία, φύλλο ή τον τρόπο ζωής. Είναι τόσο προσωπικό χαρακτηριστικό όσο το δακτυλικό μας αποτύπωμα. Χαρακτηρίζεται και ως μεταβολικό αποτύπωμα.

Γιατί πρέπει να ξέρω το μεταβολισμό μου;
Ακόμη και μεταξύ ατόμων με παρόμοιο βάρος και ύψος το μεταβολικό αυτό αποτύπωμα ή RMRενδέχεται να μεταβάλλεται σημαντικά, μέχρι και 900 θερμίδες ανά ημέρα. Η μεταβλητότητα αυτή καθιστά την ακριβή μέτρηση του σημαντική, ως ενός ακόμη εργαλείου, για την κατάρτιση ενός αποτελεσματικού εξατομικευμένου προγράμματος διαχείρισης βάρους. Η μέτρηση του μεταβολισμού σας αποτελεί σημείο αναφοράς για το σχεδιασμό της προσωπικής σας δίαιτας.Σε γενικές γραμμές οι ημερήσιες θερμίδες χρησιμοποιούνται στην εκτέλεση των ζωτικών μας λειτουργιών ενώ ταυτόχρονα βοηθούν το σώμα να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του τρόπου ζωής μας και στην καθημερινή άσκηση. Το ενεργειακό αυτό ισοζύγιο αποτελείται δηλαδή από 3 παραμέτρους:

  • RMR (περίπου το 70%)
  • Τρόπος ζωής (20%)
  • Φυσική Δραστηριότητα (10%)

Γνωρίζοντας τις ιδιαιτερότητες του Μεταβολισμού σας διαχειρίζεστε το βάρος αποτελεσματικά και μόνιμα χωρίς στερητικές δίαιτες. Μην αφήνετε τη διατροφή σας στην τύχη της.

Πώς μπορώ να τον μετρήσω;Η μέτρηση του RMR γίνεται είτε κατά προσέγγιση με την χρήση εξισώσεων (π.χ εξίσωση Harris-Bebedict) είτε με έμμεση θερμιδομετρία. Ο υπολογισμός με την χρήση συγκεκριμένων εξισώσεων βασίζεται σε παραμέτρους όπως βάρος, ύψος, ηλικία και φύλλο. Κύρια μειονεκτήματα της μεθόδου αποτελούν ο προσεγγιστικός της χαρακτήρας καθώς επίσης ότι δεν λαμβάνει υπόψη την μεταβλητότητα σε ατομικό επίπεδο.
Με την έμμεση θερμιδομετρία μετράται με ακρίβεια ο Μεταβολικός Ρυθμός Ηρεμίας (RMR). Η μέτρηση βασίζεται στο γεγονός ότι η οξείδωση της τροφής στο σώμα γίνεται με την κατανάλωση οξυγόνου και την παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα (CO2 )σε αναλογία με την παραγόμενη ενέργεια. Γίνεται μέτρηση δηλαδή της ενεργειακής κατανάλωσης με βάση τον όγκο του εισπνεόμενου οξυγόνου και του εκπνεόμενου CO2 . Η μέτρηση γίνεται με τη χρήση της συσκευής Fitmateτης Cosmed.

Η συσκευή μετράει το οξυγόνο που εισπνέει ο εξεταζόμενος καθώς επίσης και το ποσοστό οξυγόνου στην εκπνοή. Βάσει του λόγου αυτού προσδιορίζονται με ακρίβεια τα εξής:

  • Ο αριθμός των καταναλισκόμενων θερμίδων σε κατάσταση ηρεμίας.
  • Η πηγή προέλευσης των θερμίδων.
  • Σύγκριση του επιπέδου μεταβολισμού σε σχέση με το αναμενόμενο (αυξημένος, μειωμένος ή φυσιολογικός).

Σε ποιους είναι απαραίτητη η μέτρηση?

  • Άτομα που ακολουθούν δίαιτα αδυνατίσματος.
  • Άτομα που πάσχουν από: Υποθυρεοειδισμό, Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών και καοήθη παχυσαρκία.
  • Άτομα που προσλαμβάνουν εύκολα βάρος, χωρίς να αντικειμενικά τρώνε πολύ
  • Αθλητές.
  • Εγκυμονούσες και Θηλάζουσες.


Μπορεί να «αλλάξει» ο μεταβολισμός μου;
Ο μεταβολισμός επηρεάζεται σημαντικά από παράγοντες όπως:

  • Ηλικία
  • Φύλλο
  • Γενετικοί παράγοντες
  • Ορμονικοί παράγοντες
  • Βάρος
  • Σύνθεση Σώματος
  • Φαρμακευτική αγωγή
  • Άσκηση

Λιπομέτρηση

Η λιπομέτρηση(ανάλυση σωματικής σύνθεσης) είναι ηδιαδικασία μέτρησης τουποσοστού λίπους που υπάρχει στο σώμα. Ειδικά όσοι αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το βάρος τους και κάνουν δίαιτα ή γυμναστική, το χρειάζονται απαραιτήτως για να ελέγχουν την πορεία των προσπαθειών τους.

H ύπαρξη κάποιου ποσοστού λίπους είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας, ωστόσο διαφέρει ανάλογα με το φύλο και την ηλικία.

Σε γενικές γραμμές, φυσιολογικό ποσοστό λίπους για τους ενήλικες άνδρες θεωρείται το 13-20% και για τις γυναίκες το 23-30%.

Η λιπομέτρηση δίνει αναλυτικές πληροφορίες για:

  • Το βάρος κάθε συνθετικού στοιχείου που συνθέτει το συνολικό βάρος του ατόμου
  • Τη συγκριτική ανάλυση μυών - λίπους, τα οποία είναι και τα δύο βασικότερα στοιχεία στη λιπομέτρηση, καθώς και τη σύγκρισή τους με τις ιδανικές τιμές.
  • Διάγνωση παχυσαρκίας ή ελλιπούς φυσιολογικού βάρους: Καταμετρώντας τη συσχέτιση ανάμεσα στον δείκτη μάζας σώματος (BMI) και στο ποσοστό λίπους στο σώμα, μπορεί να προσδιοριστεί η ύπαρξη και ο βαθμός παχυσαρκίας, καθώς και το αντίθετο, το υπερβολικά χαμηλό βάρος.
  • Ισοζύγιο άλιπης μάζας: Καταμετράται η μυϊκή κατανομή σε όλα τα τμήματα του σώματος, προσδιορίζοντας το επίπεδο ανάπτυξης και το ισοζύγιο λίπους - μυϊκής μάζας.
  • Τα συνολικά υγρά του σώματος σε ποσοστά.